W świecie narzędzi skrawających istnieje wiele skrótów, akronimów i oznaczeń, które są powszechnie używane w przemyśle. Dla osób niezaznajomionych z tym tematem, mogą one stanowić zagadkę. W tym artykule przedstawimy słownik akronimów, który pozwoli Ci zrozumieć oznaczenia stosowane w narzędziach skrawających.
Narzędzia skrawające, zwane inaczej narzędziami tnącymi możemy podzielić na kilka grup. W niniejszym artykule zostały one podzielone na dwie grupy - narzędzia skrawające wysokowydajne, stosowane w przemyśle i stosowane przeważnie już na obrabiarkach CNC. Drugą grupę stanowią narzędzia tnące stosowane w elektronarzędziach i mniejszych maszynach sterowanych manualnie i są to wszelkiego rodzaju piły, brzeszczoty czy wiertła i frezy.
Oznaczenia stosowane w narzędziach skrawających wysokowydajnych
HSS - Stal szybkotnąca (High-Speed Steel)
HSS jest jednym z najbardziej popularnych materiałów stosowanych do produkcji narzędzi skrawających. Charakteryzuje się wysoką twardością, odpornością na zużycie i wytrzymałością termiczną. Narzędzia wykonane z HSS są idealne do obróbki stali i metali nieżelaznych.
VHM, HM, Carbide - węglik spiekany
Carbide, znany również jako węglik spiekany, to materiał skrawający o bardzo dużej twardości. Jest wykonany z proszku węgla i metalu, takiego jak tytan czy wolfram. Narzędzia z węgliku spiekanego są wyjątkowo trwałe i skuteczne w obróbce twardych materiałów, takich jak żeliwo i stopy metali.
RPM - Obroty na minutę (Revolutions Per Minute)
RPM to jednostka mierząca prędkość obrotową narzędzia skrawającego. Określa, ile pełnych obrotów wykonuje narzędzie w ciągu jednej minuty. Odpowiednie ustawienie prędkości obrotowej narzędzia jest kluczowe dla skutecznej obróbki materiału i minimalizowania zużycia narzędzia.
DOC - Głębokość skrawania (Depth of Cut)
DOC oznacza głębokość skrawania, czyli ilość materiału usuniętego przez narzędzie podczas jednego przejścia. W zależności od rodzaju materiału i narzędzia, odpowiednie dobranie głębokości skrawania ma istotny wpływ na jakość obrabianego elementu i trwałość narzędzia.
SFM - Prędkość skrawania (Surface Feet per Minute)
SFM to jednostka mierząca prędkość skrawania. Oznacza liczbę stóp powierzchni przemieszczonej przez narzędzie w ciągu jednej minuty. Prędkość skrawania jest ważnym czynnikiem wpływającym na efektywność i jakość obróbki. Właściwe dostosowanie prędkości skrawania zapewnia optymalne rezultaty.
IPT - Posuw na ząb (Inches per Tooth)
IPT określa ilość przesunięcia narzędzia wzdłuż obrabianego materiału na jedno zębie narzędzia. Oznacza to, jak daleko narzędzie przesuwa się wzdłuż materiału w jednym ruchu skrawającym. Odpowiedni posuw na ząb ma znaczący wpływ na wydajność obróbki i gładkość powierzchni.
CCMT - Płytka skrawająca typu rhombic (Diamond) z wyłącznym mocowaniem śrubowym (Cemented Carbide)
CCMT to popularny typ płytki skrawającej, który jest stosowany w tokarkach i frezarkach. Płytka skrawająca CCMT ma kształt romboidalny (diamentowy) i jest wykonana z węgliku spiekanego. Mocowanie śrubowe pozwala na stabilne i precyzyjne mocowanie płytki w narzędziu.
ISO - Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna (International Organization for Standardization)
ISO to organizacja opracowująca międzynarodowe normy i standardy w różnych dziedzinach. W kontekście narzędzi skrawających, oznaczenie ISO odnosi się do standardów dotyczących wymiarów, tolerancji i oznaczeń narzędzi. Przestrzeganie norm ISO jest istotne dla zapewnienia kompatybilności i jakości narzędzi.
CC - Centralne chłodzenie (Central Coolant)
CC to oznaczenie stosowane w narzędziach skrawających, które wskazuje na możliwość centralnego chłodzenia. Centralne chłodzenie oznacza, że narzędzie jest wyposażone w kanał, przez który przepływa chłodziwo lub smarownica, zapewniając efektywne chłodzenie i usuwanie wiórów podczas obróbki.
DCL - Duże chłodzenie (Through Coolant)
DCL to oznaczenie używane w przypadku narzędzi skrawających, które posiadają otwory wzdłuż trzpienia, umożliwiające przepływ chłodziwa. Duże chłodzenie zapewnia skuteczne chłodzenie strefy skrawania, co przyczynia się do zwiększenia trwałości narzędzia i poprawy jakości obróbki.
PC - Powłoka zabezpieczająca (Protective Coating)
Oznaczenie PC jest stosowane w odniesieniu do narzędzi skrawających, w tym pił taśmowych i brzeszczotów, które są pokryte powłoką zabezpieczającą. Powłoka zabezpieczająca może być wykonana z różnych materiałów, takich jak tytan lub ceramika. Jej głównym celem jest zwiększenie trwałości narzędzia poprzez zmniejszenie tarcia, ograniczenie zardzewienia i zwiększenie odporności na zużycie.
PTB - Powłoka zabezpieczająca ze wzmocnionym trzpieniem (Protective Coating with Reinforced Shank)
Oznaczenie PTB oznacza narzędzia skrawające, takie jak piły taśmowe, które posiadają powłokę zabezpieczającą, a także wzmocniony trzpień. Wzmocniony trzpień zapewnia dodatkową wytrzymałość i sztywność narzędzia, co jest szczególnie ważne podczas cięcia twardych materiałów lub w przypadku dużych obciążeń.
PVD - Fizyczne osadzanie z fazy gazowej (Physical Vapor Deposition)
Oznaczenie PVD odnosi się do technologii stosowanej do nanoszenia powłok na narzędzia skrawające. Proces PVD polega na osadzaniu cienkiej warstwy materiału na powierzchni narzędzia w warunkach próżniowych. Powłoka PVD może poprawić właściwości narzędzia, takie jak twardość, odporność na zużycie i redukcja tarcia, co przekłada się na wydajniejsze cięcie i dłuższą żywotność narzędzia.
Oznaczenia narzędzi tnących stosowanych w elektronarzędziach i przecinarkach
M42 - Stal szybkotnąca z domieszką kobaltu (High-Speed Steel with Cobalt)
M42 to oznaczenie stosowane w przypadku pił taśmowych. Oznacza, że piła taśmowa jest wykonana z wysokotwardościowej stali szybkotnącej, która zawiera dodatek kobaltu. Dodatek kobaltu zwiększa wytrzymałość i odporność na wysokie temperatury narzędzia. Piły taśmowe M42 są idealne do ciężkich zastosowań, takich jak cięcie twardych materiałów, w tym stali nierdzewnej i stopów metali.
HSS - Stal szybkotnąca (High-Speed Steel)
HSS jest również stosowane jako oznaczenie w brzeszczotach do pił szablastych i wyrzynarek. Brzeszczoty HSS są wykonane z wysoce twardych stali szybkotnących, które zapewniają trwałość i wydajność podczas cięcia różnorodnych materiałów, w tym drewna, tworzyw sztucznych i metalu o niskiej twardości.
HCS - Węglowa stal narzędziowa (High Carbon Steel)
Oznaczenie HCS odnosi się do brzeszczotów do pił szablastych i wyrzynarek wykonanych z węglowej stali narzędziowej. Brzeszczoty HCS są elastyczne i wytrzymałe, co sprawia, że są odpowiednie do cięcia drewna, tworzyw sztucznych i miękkich metali. Jednakże, ze względu na niższą twardość w porównaniu do innych materiałów, brzeszczoty HCS mogą być bardziej podatne na zużycie i stępianie.
BIM - stal szybkotnąca z materiałem sprężystym (Bi-Metal)
Oznaczenie BIM jest używane w przypadku brzeszczotów do pił szablastych i wyrzynarek wykonanych z dwóch różnych materiałów. Brzeszczoty BIM składają się z ostrza wykonanego ze stali szybkotnącej HSS, które jest mocowane do elastycznego materiału nośnego. Ta kombinacja zapewnia wysoką trwałość i wytrzymałość brzeszczotów BIM, co umożliwia cięcie różnorodnych materiałów, w tym drewna, metali i tworzyw sztucznych.
TPI - Zęby na cal (Teeth Per Inch)
TPI to jednostka mierząca gęstość zębów na piłach taśmowych, brzeszczotach do pił szablastych i wyrzynarkach. Oznacza liczbę zębów na cal (2,54 cm) długości ostrza. Wybór odpowiedniej gęstości zębów (TPI) ma istotne znaczenie w zależności od materiału, który ma być cięty. Wyższa liczba TPI oznacza większą gęstość zębów i jest bardziej odpowiednia do precyzyjnych cięć w cienkich materiałach, takich jak drewno lub tworzywa sztuczne. Niższa liczba TPI, z większym rozstawem zębów, jest bardziej odpowiednia do cięcia grubych i twardych materiałów, takich jak metal.
Podsumowanie
W dziedzinie narzędzi skrawających istnieje wiele oznaczeń, akronimów i terminów, które są powszechnie używane. W tym artykule przedstawiliśmy słownik akronimów, który ma na celu pomóc w zrozumieniu oznaczeń stosowanych w narzędziach skrawających.
Zaprezentowaliśmy oznaczenia związane z narzędziami skrawającymi, takimi jak HSS, carbide, RPM, DOC, SFM, IPT, CCMT, ISO, CC i DCL. Te oznaczenia odnoszą się do różnych aspektów narzędzi, takich jak materiały, prędkość obrotowa, głębokość skrawania, chłodzenie i inne parametry, które mają wpływ na proces obróbki i wyniki.
Dodatkowo, omówiliśmy oznaczenia używane w piłach taśmowych, takie jak M42 i TPI, oraz oznaczenia stosowane w brzeszczotach do pił szablastych i wyrzynarek, takie jak HSS, HCS, BIM, PC, PTB, PVD. Te oznaczenia pozwalają na identyfikację materiałów, rodzaju powłok, gęstości zębów i innych cech, które są istotne dla wyboru odpowiedniego narzędzia do konkretnej aplikacji.
Zrozumienie tych oznaczeń jest kluczowe dla skutecznej i efektywnej obróbki materiałów oraz wyboru odpowiednich narzędzi. Dzięki temu można osiągnąć lepsze rezultaty, zwiększyć trwałość narzędzi i zoptymalizować procesy obróbcze.
Mając świadomość oznaczeń stosowanych w narzędziach skrawających, będziesz lepiej przygotowany do podejmowania decyzji dotyczących wyboru narzędzi, dostosowania parametrów obróbki i osiągania pożądanych efektów w swojej pracy.
Pamiętaj, że powyższe oznaczenia stanowią jedynie wprowadzenie do tematu, a w przypadku szczegółowych informacji zawsze warto sięgnąć po specyfikacje techniczne konkretnych narzędzi lub konsultować się z ekspertami w dziedzinie narzędzi skrawających.
Narzędzia skrawające, zwane inaczej narzędziami tnącymi możemy podzielić na kilka grup. W niniejszym artykule zostały one podzielone na dwie grupy - narzędzia skrawające wysokowydajne, stosowane w przemyśle i stosowane przeważnie już na obrabiarkach CNC. Drugą grupę stanowią narzędzia tnące stosowane w elektronarzędziach i mniejszych maszynach sterowanych manualnie i są to wszelkiego rodzaju piły, brzeszczoty czy wiertła i frezy.
Oznaczenia stosowane w narzędziach skrawających wysokowydajnych
HSS - Stal szybkotnąca (High-Speed Steel)
HSS jest jednym z najbardziej popularnych materiałów stosowanych do produkcji narzędzi skrawających. Charakteryzuje się wysoką twardością, odpornością na zużycie i wytrzymałością termiczną. Narzędzia wykonane z HSS są idealne do obróbki stali i metali nieżelaznych.
VHM, HM, Carbide - węglik spiekany
Carbide, znany również jako węglik spiekany, to materiał skrawający o bardzo dużej twardości. Jest wykonany z proszku węgla i metalu, takiego jak tytan czy wolfram. Narzędzia z węgliku spiekanego są wyjątkowo trwałe i skuteczne w obróbce twardych materiałów, takich jak żeliwo i stopy metali.
RPM - Obroty na minutę (Revolutions Per Minute)
RPM to jednostka mierząca prędkość obrotową narzędzia skrawającego. Określa, ile pełnych obrotów wykonuje narzędzie w ciągu jednej minuty. Odpowiednie ustawienie prędkości obrotowej narzędzia jest kluczowe dla skutecznej obróbki materiału i minimalizowania zużycia narzędzia.
DOC - Głębokość skrawania (Depth of Cut)
DOC oznacza głębokość skrawania, czyli ilość materiału usuniętego przez narzędzie podczas jednego przejścia. W zależności od rodzaju materiału i narzędzia, odpowiednie dobranie głębokości skrawania ma istotny wpływ na jakość obrabianego elementu i trwałość narzędzia.
SFM - Prędkość skrawania (Surface Feet per Minute)
SFM to jednostka mierząca prędkość skrawania. Oznacza liczbę stóp powierzchni przemieszczonej przez narzędzie w ciągu jednej minuty. Prędkość skrawania jest ważnym czynnikiem wpływającym na efektywność i jakość obróbki. Właściwe dostosowanie prędkości skrawania zapewnia optymalne rezultaty.
IPT - Posuw na ząb (Inches per Tooth)
IPT określa ilość przesunięcia narzędzia wzdłuż obrabianego materiału na jedno zębie narzędzia. Oznacza to, jak daleko narzędzie przesuwa się wzdłuż materiału w jednym ruchu skrawającym. Odpowiedni posuw na ząb ma znaczący wpływ na wydajność obróbki i gładkość powierzchni.
CCMT - Płytka skrawająca typu rhombic (Diamond) z wyłącznym mocowaniem śrubowym (Cemented Carbide)
CCMT to popularny typ płytki skrawającej, który jest stosowany w tokarkach i frezarkach. Płytka skrawająca CCMT ma kształt romboidalny (diamentowy) i jest wykonana z węgliku spiekanego. Mocowanie śrubowe pozwala na stabilne i precyzyjne mocowanie płytki w narzędziu.
ISO - Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna (International Organization for Standardization)
ISO to organizacja opracowująca międzynarodowe normy i standardy w różnych dziedzinach. W kontekście narzędzi skrawających, oznaczenie ISO odnosi się do standardów dotyczących wymiarów, tolerancji i oznaczeń narzędzi. Przestrzeganie norm ISO jest istotne dla zapewnienia kompatybilności i jakości narzędzi.
CC - Centralne chłodzenie (Central Coolant)
CC to oznaczenie stosowane w narzędziach skrawających, które wskazuje na możliwość centralnego chłodzenia. Centralne chłodzenie oznacza, że narzędzie jest wyposażone w kanał, przez który przepływa chłodziwo lub smarownica, zapewniając efektywne chłodzenie i usuwanie wiórów podczas obróbki.
DCL - Duże chłodzenie (Through Coolant)
DCL to oznaczenie używane w przypadku narzędzi skrawających, które posiadają otwory wzdłuż trzpienia, umożliwiające przepływ chłodziwa. Duże chłodzenie zapewnia skuteczne chłodzenie strefy skrawania, co przyczynia się do zwiększenia trwałości narzędzia i poprawy jakości obróbki.
PC - Powłoka zabezpieczająca (Protective Coating)
Oznaczenie PC jest stosowane w odniesieniu do narzędzi skrawających, w tym pił taśmowych i brzeszczotów, które są pokryte powłoką zabezpieczającą. Powłoka zabezpieczająca może być wykonana z różnych materiałów, takich jak tytan lub ceramika. Jej głównym celem jest zwiększenie trwałości narzędzia poprzez zmniejszenie tarcia, ograniczenie zardzewienia i zwiększenie odporności na zużycie.
PTB - Powłoka zabezpieczająca ze wzmocnionym trzpieniem (Protective Coating with Reinforced Shank)
Oznaczenie PTB oznacza narzędzia skrawające, takie jak piły taśmowe, które posiadają powłokę zabezpieczającą, a także wzmocniony trzpień. Wzmocniony trzpień zapewnia dodatkową wytrzymałość i sztywność narzędzia, co jest szczególnie ważne podczas cięcia twardych materiałów lub w przypadku dużych obciążeń.
PVD - Fizyczne osadzanie z fazy gazowej (Physical Vapor Deposition)
Oznaczenie PVD odnosi się do technologii stosowanej do nanoszenia powłok na narzędzia skrawające. Proces PVD polega na osadzaniu cienkiej warstwy materiału na powierzchni narzędzia w warunkach próżniowych. Powłoka PVD może poprawić właściwości narzędzia, takie jak twardość, odporność na zużycie i redukcja tarcia, co przekłada się na wydajniejsze cięcie i dłuższą żywotność narzędzia.
Oznaczenia narzędzi tnących stosowanych w elektronarzędziach i przecinarkach
M42 - Stal szybkotnąca z domieszką kobaltu (High-Speed Steel with Cobalt)
M42 to oznaczenie stosowane w przypadku pił taśmowych. Oznacza, że piła taśmowa jest wykonana z wysokotwardościowej stali szybkotnącej, która zawiera dodatek kobaltu. Dodatek kobaltu zwiększa wytrzymałość i odporność na wysokie temperatury narzędzia. Piły taśmowe M42 są idealne do ciężkich zastosowań, takich jak cięcie twardych materiałów, w tym stali nierdzewnej i stopów metali.
HSS - Stal szybkotnąca (High-Speed Steel)
HSS jest również stosowane jako oznaczenie w brzeszczotach do pił szablastych i wyrzynarek. Brzeszczoty HSS są wykonane z wysoce twardych stali szybkotnących, które zapewniają trwałość i wydajność podczas cięcia różnorodnych materiałów, w tym drewna, tworzyw sztucznych i metalu o niskiej twardości.
HCS - Węglowa stal narzędziowa (High Carbon Steel)
Oznaczenie HCS odnosi się do brzeszczotów do pił szablastych i wyrzynarek wykonanych z węglowej stali narzędziowej. Brzeszczoty HCS są elastyczne i wytrzymałe, co sprawia, że są odpowiednie do cięcia drewna, tworzyw sztucznych i miękkich metali. Jednakże, ze względu na niższą twardość w porównaniu do innych materiałów, brzeszczoty HCS mogą być bardziej podatne na zużycie i stępianie.
BIM - stal szybkotnąca z materiałem sprężystym (Bi-Metal)
Oznaczenie BIM jest używane w przypadku brzeszczotów do pił szablastych i wyrzynarek wykonanych z dwóch różnych materiałów. Brzeszczoty BIM składają się z ostrza wykonanego ze stali szybkotnącej HSS, które jest mocowane do elastycznego materiału nośnego. Ta kombinacja zapewnia wysoką trwałość i wytrzymałość brzeszczotów BIM, co umożliwia cięcie różnorodnych materiałów, w tym drewna, metali i tworzyw sztucznych.
TPI - Zęby na cal (Teeth Per Inch)
TPI to jednostka mierząca gęstość zębów na piłach taśmowych, brzeszczotach do pił szablastych i wyrzynarkach. Oznacza liczbę zębów na cal (2,54 cm) długości ostrza. Wybór odpowiedniej gęstości zębów (TPI) ma istotne znaczenie w zależności od materiału, który ma być cięty. Wyższa liczba TPI oznacza większą gęstość zębów i jest bardziej odpowiednia do precyzyjnych cięć w cienkich materiałach, takich jak drewno lub tworzywa sztuczne. Niższa liczba TPI, z większym rozstawem zębów, jest bardziej odpowiednia do cięcia grubych i twardych materiałów, takich jak metal.
Podsumowanie
W dziedzinie narzędzi skrawających istnieje wiele oznaczeń, akronimów i terminów, które są powszechnie używane. W tym artykule przedstawiliśmy słownik akronimów, który ma na celu pomóc w zrozumieniu oznaczeń stosowanych w narzędziach skrawających.
Zaprezentowaliśmy oznaczenia związane z narzędziami skrawającymi, takimi jak HSS, carbide, RPM, DOC, SFM, IPT, CCMT, ISO, CC i DCL. Te oznaczenia odnoszą się do różnych aspektów narzędzi, takich jak materiały, prędkość obrotowa, głębokość skrawania, chłodzenie i inne parametry, które mają wpływ na proces obróbki i wyniki.
Dodatkowo, omówiliśmy oznaczenia używane w piłach taśmowych, takie jak M42 i TPI, oraz oznaczenia stosowane w brzeszczotach do pił szablastych i wyrzynarek, takie jak HSS, HCS, BIM, PC, PTB, PVD. Te oznaczenia pozwalają na identyfikację materiałów, rodzaju powłok, gęstości zębów i innych cech, które są istotne dla wyboru odpowiedniego narzędzia do konkretnej aplikacji.
Zrozumienie tych oznaczeń jest kluczowe dla skutecznej i efektywnej obróbki materiałów oraz wyboru odpowiednich narzędzi. Dzięki temu można osiągnąć lepsze rezultaty, zwiększyć trwałość narzędzi i zoptymalizować procesy obróbcze.
Mając świadomość oznaczeń stosowanych w narzędziach skrawających, będziesz lepiej przygotowany do podejmowania decyzji dotyczących wyboru narzędzi, dostosowania parametrów obróbki i osiągania pożądanych efektów w swojej pracy.
Pamiętaj, że powyższe oznaczenia stanowią jedynie wprowadzenie do tematu, a w przypadku szczegółowych informacji zawsze warto sięgnąć po specyfikacje techniczne konkretnych narzędzi lub konsultować się z ekspertami w dziedzinie narzędzi skrawających.
