Zbiorniki na deszczówkę – ekologiczne rozwiązanie, które oszczędza pieniądze i chroni zasoby wodne
Coraz więcej osób decyduje się na zbieranie wody deszczowej, by efektywniej zarządzać ogrodem, zmniejszyć rachunki i jednocześnie działać na rzecz środowiska. Zbiorniki na deszczówkę to praktyczna inwestycja o wieloletnich korzyściach, a ich różnorodność na rynku pozwala dobrać rozwiązanie dopasowane do indywidualnych potrzeb. W dalszej części tekstu przyjrzymy się, dlaczego warto zainteresować się tym tematem, w jaki sposób zbierać i wykorzystywać wodę z opadów oraz jakie typy zbiorników dostępne są w tej podkategorii.
Dlaczego warto zbierać wodę deszczową?
Oszczędność i zrównoważone gospodarowanie wodą
Choć woda z kranu może wydawać się łatwo dostępna, jej pobór oznacza koszty – tak finansowe, jak i ekologiczne. Ograniczanie zużycia wody pitnej tam, gdzie nie jest to konieczne (np. do podlewania roślin), przekłada się bezpośrednio na niższe rachunki. Zbierając deszczówkę, możesz nawadniać ogród, myć narzędzia czy uzupełniać oczko wodne, nie generując dodatkowego obciążenia dla środowiska.
Korzystny wpływ na rośliny
Rośliny w większości przypadków zdecydowanie lepiej reagują na wodę deszczową niż na wodę wodociągową. Deszczówka jest zazwyczaj miękka i ma niższą zawartość chloru oraz wapnia, co przekłada się na zdrowszy rozwój kwiatów, warzyw czy krzewów ozdobnych.
Niezależność od warunków atmosferycznych
W sezonie letnim, gdy susze i ograniczenia w dostawach wody stają się coraz częstsze, posiadanie własnego zasobu wody to ogromna wygoda. Mając zbiornik na deszczówkę, można spokojniej patrzeć w prognozy pogody i nie martwić się nagłym zakazem podlewania ogrodów.
Rodzaje zbiorników na deszczówkę
Na rynku znajdziesz szeroki wybór pojemników i systemów do gromadzenia wody. Ich wielkość, kształt czy sposób instalacji różnią się w zależności od przeznaczenia i miejsca, którym dysponujemy w ogrodzie.
Zbiorniki wolnostojące (naziemne)
To najprostsze i najchętniej wybierane rozwiązanie, zwłaszcza w przypadku przydomowych ogródków czy małych działek.
- Materiały: Często wykonane z wytrzymałego tworzywa sztucznego (np. polietylenu) lub drewna zabezpieczonego przed wilgocią.
Zalety:
- Łatwy montaż – wystarczy ustawić zbiornik w wybranym miejscu i podłączyć rynnę.
- Mobilność – w razie potrzeby można go przestawić lub zdemontować przed zimą.
- Szeroki wybór kształtów i pojemności.
Wyzwania:
- Potrzeba miejsca w ogrodzie, by zbiornik nie zaburzał estetyki i pozostawał w zasięgu rynny.
- Wolnostojące konstrukcje o dużej pojemności mogą być wysokie i wymagać stabilnego podłoża.
Zbiorniki podziemne
Są zakopywane w gruncie, przez co nie zajmują przestrzeni w ogrodzie i nie ingerują w jego wygląd.
Zastosowanie:
- Sprawdzają się w miejscach, gdzie estetyka jest priorytetem lub gdy chcemy zmagazynować większe ilości wody na dłuższy czas.
- Możliwe do zintegrowania z bardziej rozbudowanymi systemami pompowymi (np. zasilającymi automatyczne podlewanie).
Zalety:
- Oszczędność miejsca na powierzchni.
- Stała temperatura wody – zmagazynowana w gruncie rzadziej się przegrzewa czy zamarza (choć konieczne jest dobranie odpowiedniej głębokości).
Wyzwania:
- Koszty – instalacja zbiornika podziemnego bywa droższa, wymaga robót ziemnych i często profesjonalnej pomocy fachowca.
- Utrudniony dostęp do wody, jeśli nie zainstalujemy pompy.
Zbiorniki dekoracyjne
Łączą funkcjonalność z estetyką, często imitują kształty beczek drewnianych, dzbanów czy elementów architektury ogrodowej.
Zalety:
- Możliwość wkomponowania w wystrój ogrodu – nie trzeba chować pojemnika, bo sam w sobie może stanowić ozdobę.
- Zazwyczaj dostępne w mniejszych lub średnich pojemnościach, idealnych do przydomowego użycia.
Wyzwania:
- Wyższa cena niż w przypadku prostych modeli z tworzywa sztucznego.
- Ograniczenia co do pojemności czy konstrukcji – nie zawsze będą praktyczne na dużej powierzchni.
Worki i składane zbiorniki
Nietypowe rozwiązanie dla tych, którzy cenią sobie elastyczność i sezonowość. Składane pojemniki z tworzywa mogą być napełniane w trakcie deszczu, a po sezonie złożone i schowane, by nie zajmować miejsca.
Zalety:
- Mobilność – można łatwo przetransportować i przechować, gdy nie jest potrzebny.
- Niski koszt w porównaniu z klasycznymi zbiornikami.
Wyzwania:
- Mniejsza trwałość – materiał bywa bardziej podatny na uszkodzenia mechaniczne i promieniowanie UV.
- Ograniczona estetyka i często niższa pojemność.
Jak dobrać pojemność zbiornika?
Rozmiar zbiornika zależy głównie od:
- Powierzchni dachu i ilości opadów: Im większy dach i wyższy średni opad roczny, tym więcej wody możesz zebrać.
- Potrzeb ogrodu: Jeśli nawadniasz głównie rabaty kwiatowe, mniejszy pojemnik (np. 200–300 litrów) może wystarczyć. Przy większych uprawach warzyw lub rozległym trawniku warto rozważyć zbiornik 500–1000 litrów, a nawet więcej.
- Dostępnej przestrzeni: Miej na uwadze, że zbiornik musi się zmieścić w pobliżu rynny, lub w przypadku instalacji podziemnej – możliwe jest przeprowadzenie wykopu w wybranym miejscu.
Montaż i pierwsze kroki ze zbiornikiem
1. Wybór miejsca
- Blisko rynny: Najlepiej ustawić lub wkopać zbiornik w pobliżu rury spustowej, by woda swobodnie do niego trafiała.
- Stabilne podłoże: W przypadku wersji wolnostojącej zwróć uwagę na podkład, ponieważ wypełniony zbiornik będzie ważył kilkaset kilogramów lub więcej.
- Nasłonecznienie: O ile to możliwe, staraj się, by zbiornik nie stał w pełnym słońcu, ponieważ promienie UV mogą przyspieszać starzenie się materiału, a woda szybciej się nagrzewa.
2. System podłączenia do rynny
- Łapacz deszczu (przelew): Proste akcesorium montowane w rurze spustowej, które kieruje wodę do zbiornika, a po jego napełnieniu odprowadza nadmiar z powrotem w dół.
- Filtr wstępny: Jeśli zależy Ci na czystszej wodzie, rozważ założenie filtra zatrzymującego liście, gałązki czy owady.
3. Odpowietrzenie i zabezpieczenie przed przepełnieniem
- Otwór przelewowy: Niektóre zbiorniki mają wbudowany zawór lub otwór, który zapobiega przelewaniu się wody, gdy pojemnik jest pełen.
- Kurek spustowy: Dla wygody poboru wody warto wyposażyć zbiornik w kranik zamontowany na odpowiedniej wysokości. Można pod nim postawić konewkę lub podłączyć wąż.
Jak korzystać z deszczówki na co dzień?
Podlewanie roślin
Rośliny w ogrodzie, na balkonie czy w szklarni zwykle uwielbiają deszczówkę. Dzięki miękkiej wodzie unikasz dodatkowego wysalania gleby, a kwiaty czy warzywa rosną zdrowiej i bujniej. Jeśli masz mały ogród, wystarczy czerpać wodę z kranika i wypełniać konewkę. Przy większych powierzchniach można zastosować pompę, np. zanurzeniową, i rozprowadzać wodę wężem lub do systemu kroplującego.
Mycie narzędzi i maszyn
Deszczówka świetnie nadaje się do oczyszczania z błota czy kurzu wielu ogrodowych narzędzi, w tym kosiarek czy łopat. Nie trzeba wówczas marnować wody pitnej ani martwić się zanieczyszczeniami, które mogłyby zaszkodzić instalacji w domu.
Spłukiwanie toalet czy pranie
W bardziej zaawansowanych systemach, po odpowiedniej filtracji, deszczówkę można wykorzystywać także wewnątrz budynku, np. do spłukiwania toalet, co pozwala na jeszcze większe oszczędności. Wymaga to jednak solidnego projektu instalacji i zgodności z lokalnymi przepisami.
Konserwacja i dbałość o zbiornik
- Regularne czyszczenie: Raz na jakiś czas opróżnij i przepłucz wnętrze, aby pozbyć się osadów i ewentualnych glonów. Szczególnie ważne jest to po sezonie jesienno-zimowym.
- Zabezpieczenie przed zamarzaniem: Jeśli mieszkasz w strefie o ostrych zimach, rozważ opróżnienie lub redukcję ilości wody w naziemnym zbiorniku, by uniknąć uszkodzeń spowodowanych rozszerzaniem się lodu. W podziemnych instalacjach można ustawić odpowiednią głębokość, by mróz nie dochodził do zbiornika.
- Monitorowanie stanu uszczelek i połączeń: Dotyczy to zarówno wlotów przy rynnie, jak i kranika spustowego. Uszkodzona uszczelka może prowadzić do wycieków i strat cennej wody.
Najczęstsze błędy i jak ich unikać
- Za mała pojemność: Jeśli zbiornik napełnia się w ciągu pierwszego lepszego deszczu i nadmiar wody się marnuje, można rozważyć dokupienie kolejnego lub większego pojemnika.
- Niewłaściwe usytuowanie: Postawienie zbiornika daleko od rynny lub na nierównym podłożu grozi wywróceniem się lub ogranicza dostępność wody.
- Brak osłony wlotu: Zostawienie szeroko otwartego zbiornika może skutkować dostawaniem się do środka liści, owadów czy glonów. Warto zastosować przykrywkę lub siatkę.
- Zaniedbanie filtracji: Jeśli nie korzystasz z filtra wstępnego, woda szybko może się zanieczyścić i wydzielać nieprzyjemny zapach, zwłaszcza przy wysokich temperaturach.